Een heldere communicatie is fundamenteel voor een veilige werkvloer. Onduidelijke instructies, taalbarrières, te weinig uitleg maar ook laaggeletterdheid kunnen er toe leiden dat er ongevallen gebeuren. In gevaarlijke situaties moeten mensen elkaar goed kunnen begrijpen. Iedereen moeten weten wat ze moeten doen.
De wetgeving bepaalt dat de werkgever de nodige maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat de werknemers over voldoende informatie en gebruiksaanwijzingen betreffende de op het werk gebruikte arbeidsmiddelen beschikken. … Deze informatie en deze gebruiksaanwijzingen moeten voor de betrokken werknemers begrijpelijk zijn.
Verschillende vormen van communicatie (bron: https://sentral.kluwer.be)
Schriftelijke communicatie
- gebruik lijstjes en tabellen
- gebruik korte zinnen
- schrap overbodige woorden
- gebruik alledaagse woorden
- wees voorzichtig met afkortingen
- vermijd jargon
Mondelingen communicatie
- zorg voor een samenvatting
- gebruik visuele hulpmiddelen als ondersteuning
- wees concreet en gebruik voorbeelden
Audiovisuele communicatie zoals lichtsignalen, akoestische signalen, hand- en armseinen, pictogrammen, posters, enz. … . De basiskleuren voor veiligheidssignalen liggen vast in de Codex.
Kleur |
Betekenis/doel |
Aanwijzing/toelichting |
rood |
verbodssignalen |
gevaarlijke houding |
rood |
gevaar/alarm |
stop, stilstaan, noodschakelaar, evacuatie |
rood |
brandbestrijdingsmateriaal, brandweeruitrusting |
identificatie en lokalisatie |
geel/oranje-geel |
waarschuwingssignaal |
pas op, wees voorzichtig, verificatie |
blauw |
gebod |
handelswijze of specifieke actie, verplichting tot het dragen van de persoonlijke beschermingsuitrusting |
groen |
reddingssignaal, eerste hulpsignaal |
deuren, uitgangen, wegen, materiaalposten, lokalen |
groen |
veilige situatie |
terugkeer naar normale situatie |
Digitale communicatie zoals Sms-berichten via GSM.
- korte mededelingen
- concrete boodschappen
- berichten die direct nuttig zijn voor de ontvanger
Een hulpmiddel waarbij digitale media een belangrijke rol kunnen spelen om de communicatie met anderstalige werknemers te verbeteren, is het opstellen van een online talengids.
Een stappenplan hiervoor:
- Ga in overleg met de anderstalige werknemers na welke woorden en zinnen zij moeten beheersen om communicatie mogelijk te maken. Hierbij moeten niet alleen technische aspecten of veiligheidsvoorschriften voorkomen, maar ook alledaagse zinnen als “Waar is het toilet?”
- De gevonden woorden en zinnen moeten verwerkt worden in een talengids. Hierbij kunnen de woorden en zinnen in de taal/talen van anderstalige medewerkers opgenomen worden.
- Zorg dat de talengids regelmatig wordt geëvalueerd en aangepast.
Bijkomende informatie op
- Preventie en interim - https://www.p-i.be/nl/themas/anderstaligheid#taal-werkpostfiche. Op deze site kan je veiligheidsinstructies en werkpostfiches in verschillende talen terugvinden.
- https://www.vno-ncw.nl/forum/laaggeletterdheid-zo-pak-je-dat-als-werkgever-aan
- http://werkenaangeletterdheid.be/opleiders/tools/