Vlamingen zitten gemiddeld méér dan 8 uur op een dag. Dit langdurig zitten brengt een aantal gezondheidsrisico’s met zich mee.
Als werkgever kan je een aantal strategieën toepassen om ‘minder zitten’ te bevorderen en zo het welzijn van je werknemers te verhogen. Een zit-sta bureau kan bijvoorbeeld een oplossing bieden.
Let op: het is belangrijk om eerst te analyseren welke aanpassingen noodzakelijk zijn om de werknemer ergonomisch en klachtenvrij te laten werken. Een zit-sta bureau kan een oplossing bieden, maar klachten kunnen ook uitgelokt worden door (een verkeerde instelling van) de bureaustoel, het bureau, de beeldschermen, het toetsenbord enzovoort. Het is belangrijk om deze zaken eerst te bekijken. Premed kan je helpen om een risicoanalyse uit te voeren en/of om de beeldschermwerkposten individueel te laten optimaliseren.
Pro’s en cons van zit-sta bureaus
PRO
- Met een zit-sta bureau kan je gemakkelijk afwisselen tussen zitten en staan, waardoor je minder lang zittend werkt en vaker van houding verandert. Dit heeft een positieve invloed op je algemene gezondheid en mentaal welbevinden.
- Omdat je door het gebruik van een zit-sta bureau regelmatig van houding verandert, kan je je beter concentreren en werk je productiever.
- Een zit-sta bureau kan ook in een zittende positie makkelijk op een correcte hoogte worden ingesteld zodat een ergonomische werkhouding mogelijk is (dit is ook mogelijk bij een in hoogte instelbaar ‘zit’-bureau, al zijn deze vaak iets minder praktisch instelbaar).
CONS
- Langdurig staand werken op een zelfde plaats kan ook klachten veroorzaken, o.a. lage rugklachten, beenkrampen en vermoeidheid in de benen.
Het wordt afgeraden om langer dan 1 uur aan één stuk en langer dan 4 uur per dag staand te werken. Het belangrijkste is niet om lang recht te staan, maar om regelmatig van houding te veranderen. Er wordt aangeraden om regelmatig af te wisselen tussen zitten en staan. Sta bijvoorbeeld 15-20 minuten recht na een uur zitten.
- Er is gedragsverandering nodig om het zittend werken regelmatig te onderbreken door staand werken.
- Het is een investering.
Aandachtspunten
- Het is aangewezen dat de gebruikers van een zit-sta bureau instructies en opleiding krijgen over het instellen van een correcte bureauhoogte (zowel zittend als staand) zodat ze hun bureau in beide posities correct kunnen instellen en een ergonomische werkhouding kunnen aannemen. Een slechte instelling van een zit-sta bureau kan (net zoals bij een te hoge of te lage ‘zit’-bureau) lichamelijke klachten veroorzaken.
- Ook bij het gebruik van een zit-sta bureau is een correcte instelling van de bureaustoel (in zittende positie), de beeldschermen, het toetsenbord enzovoort van belang.
- Het is essentieel werknemers te sensibiliseren en te motiveren om daadwerkelijk af te wisselen tussen een zittende en staande werkhouding. Onderzoek wijst namelijk uit dat een gedragsverandering niet zomaar plaatsvindt door het plaatsen van een zit-sta tafel. De eerste stap is bewustwording van de werknemers over de risico’s van langdurig zitten. In een volgende stap is er ondersteuning nodig vanuit de organisatie door opleidingen rond dit onderwerp te organiseren en een beleid op te maken waarin bijvoorbeeld “verplichte sta-periodes” worden opgenomen of individuele doelen gesteld worden zodat er een blijvende gedragsverandering kan optreden.
- Eventueel kan een ‘reminder’ worden ingesteld (via een app, horloge of programma op de computer) zodat men niet vergeet om af te wisselen tussen het zitten en staan. Dit kan ook vanuit de organisatie gestuurd worden.
Belangrijke overwegingen bij de aankoop
Indien wordt overgegaan tot de aankoop van een zit- sta bureau, houdt men best rekening met de volgende aspecten:
- Kies voor een mat, niet reflecterend bureaublad in een lichte kleur (niet te licht, niet te donker).
- Kies voor een tafel met een duurzaam ‘liftsysteem’ dat zo weinig mogelijk lawaai maakt bij het instellen (om collega’s niet te storen).
- Een zit-sta bureau moet voldoende in hoogte verstelbaar zijn zodat werknemers van klein tot groot het bureau op een correcte hoogte kunnen zetten. Gebaseerd op antropometrische gegevens van de Belgische bevolking dient een zit-sta tafel verstelbaar te zijn van 61 tot 127 cm. De EN 527 (Europese norm) schrijft een verstelbaarheid van 65-125 cm voor, de Nederlandse praktijkrichtlijn (NPR) 1813 raadt een verstelbaarheid van 65-130 cm aan.
|
Aanbevelingen |
EN 527 |
NPR 1813 |
|
Hoogte zit-sta tafel |
65-125 cm |
65-130 cm |
|
Minimum diepte bureau |
80 cm |
80 cm |
|
Minimum breedte bureau |
120 cm |
120 cm (recht stuk van 65 cm) |
|
Kleur/materiaal bureaublad |
/ |
licht en mat, niet wit |
|
Dikte tafelblad |
Max 5,5 cm aan kant van werknemer (op 50 cm diepte , max. 8 cm) |
5 cm |
- Het bureau moet groot genoeg zijn om er een beeldscherm, toetsenbord, muis en andere accessoires op te plaatsen. De Europese norm (EN) en Nederlandse praktijkrichtlijn (NPR) (zie tabel) kunnen een indicatie geven betreffende afmetingen. De minimumbreedte van een bureau is 120 cm, 160 cm is aanbevolen. Deze afmetingen zijn een richtlijn, hier kan van afgeweken worden wanneer de situatie hier om vraagt.
- Kies voor een leverancier die garantie biedt (ook op het liftsysteem) en vraag om een proefperiode om het zit-sta bureau uit te testen.
Tips om meer te bewegen
Naast het gebruik van een zit-sta bureau, kan je de volgende tips toepassen om meer te bewegen tijdens het werk:
- Telefoneer rechtstaand of wandelend.
- Overleg en vergader rechtstaand of wandelend.
- Ga langs bij een collega in plaats van een mail te sturen.
- Neem het toilet op een andere verdieping.
- Haal regelmatig een glas water.
- Zet je prullenbak en printer verder weg.
- Maak een lunchwandeling.
Hoe kunnen we helpen?
Premed ondersteunt je graag bij het uitwerken van een beleid of traject rond beeldschermwerk.
- Maak werknemers bewust van de gezondheidsrisico’s van langdurig zitten.
- Organiseer een opleiding of workshop rond beeldschermwerk of “meer bewegen”.
- Start een risicoanalyse beeldschermwerk. Vanaf 20 deelnemers kan dit door middel van onze online bevraging. Indien er minder dan 20 deelnemers zijn, stellen we een checklist ter beschikking.
- Laat je werknemers individueel begeleiden. Hierbij optimaliseren we samen met de werknemer zijn/haar beeldschermwerkpost. We houden rekening met de mogelijkheden van de werkpost en de uit te voeren taken.
Voor meer info kan je terecht op 016 308 111, op info@premed.be of op het Premed extranet
