Wanneer is er sprake van pesten op het werk?
Pesten op het werk is een vorm van psychosociale belasting en kan op verschillende manieren plaatsvinden. Het gaat om gedragingen die herhaaldelijk en systematisch voorkomen, waardoor iemand zich ongemakkelijk, angstig of gestrest voelt.
Dit gedrag kan bestaan uit:
- Verbale pesterijen zoals beledigingen, vernederende opmerkingen of het voortdurend bekritiseren van iemand.
- Sociale uitsluiting door collega's of leidinggevenden, zoals iemand negeren of buiten gesprekken houden.
- Werkgerelateerde pesterijen zoals het opzettelijk geven van onrealistische deadlines, te veel werk toewijzen of de verantwoordelijkheid wegnemen.
- Intimidatie en bedreigingen zoals fysiek bedreigend gedrag, of het aanzetten tot angst door onterechte kritiek of dreigingen.
Gevolgen van pesten op het werk
Pesten op de werkvloer kan ernstige gevolgen hebben, zowel voor de gepeste werknemer die fysieke en/of mentale gezondheidsproblemen kan ervaren als voor de organisatie in haar geheel.
Mogelijke gevolgen voor het slachtoffer:
- Burn-out, depressie, angststoornissen, lichamelijke klachten (zoals slaapproblemen, hoofdpijn en spijsverteringsproblemen), een verminderde motivatie en ziekteverzuim.
Mogelijke gevolgen voor de organisatie:
- Verminderde productiviteit, verhoogde kosten door ziekteverzuim, een slechte werksfeer en een verhoogde kans op personeelsverloop. Pesten kan ook de reputatie van de organisatie schaden, zowel intern als extern.
Wat kunnen werknemers doen tegen pesten op het werk?
Als een werknemer te maken heeft met pestgedrag op het werk, kan hij of zij alvast volgende adviezen ter harte nemen:
- Praat erover met een collega of leidinggevende
Dit is een eerste belangrijke stap om tot een oplossing te komen, want al te vaak blijven werknemers alleen met hun verhaal zitten. En durven ze er niet over praten omdat ze zich schamen of zelf schuldig voelen over wat hen overkomt.
- Raadpleeg interne vertrouwenspersoon
Als een rechtstreekse collega of leidinggevende geen optie is, kunnen werknemers te rade gaan bij de interne vertrouwenspersoon. Deze persoon is opgeleid om met dergelijke situaties om te gaan en kan helpen in het zoeken naar een oplossing. Een vertrouwenspersoon heeft beroepsgeheim: wat je hem/haar vertelt, blijft vertrouwelijk.
- Contacteer externe preventieadviseur
Een werknemer kan zich altijd ook wenden tot een externe preventieadviseur psychologische aspecten voor gericht advies en bemiddeling. Ook deze preventieadviseur is gebonden aan het beroepsgeheim.
- Lijst incidenten op
Als het lang aansleept, kan het nuttig zijn om de pestincidenten op te lijsten. Ook met het oog op eventuele verdere stappen die genomen zouden worden.
Ondersteuning via Premed
Bij Premed bieden we ondersteuning aan bedrijven en werknemers in het voorkomen en aanpakken van pesten op het werk. Onze preventieadviseurs psychosociale aspecten staan voor u klaar om een beleid uit te werken, uw werknemers te adviseren of te coachen of opleidingen te geven.
Beleid uitwerken
In de codex over het welzijn op het werk gaat veel aandacht uit naar preventiemaatregelen die pestgedrag op het werk moeten voorkomen. Het uitwerken van een beleid is hierbij onontbeerlijk.
De preventieadviseur psychosociale aspecten staat de werkgever, de HR- of personeelsverantwoordelijke, het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk, de interne preventieadviseur of de werkgroep bij in het ontwikkelen van een preventiebeleid ‘Respect op het werk’.
Ondersteuning medewerkers
De preventieadviseurs van Premed kunnen ingeschakeld worden voor informele interventies naar werknemers toe, zoals het bieden van een luisterend oor, bemiddeling om tot een verzoening te komen en/of coaching om de getroffen werknemer te begeleiden in geval van stress, overspannenheid en burn-out. Daarnaast kan u ook voor een formele procedure bij onze preventieadviseurs psychosociale aspecten terecht.
Opleidingen
Bij Premed geven we ook verschillende preventieve opleidingen, omdat voorkomen nu eenmaal beter is dan genezen. Pestgedrag vindt namelijk vaak zijn oorsprong in een kleiner conflict of een communicatiestoornis. In dat opzicht kunnen opleidingen rond conflicthantering, communicatievaardigheden en het geven én ontvangen van feedback zeer nuttig zijn.
Ook een sensibiliseringssessie zoals ‘Respect op het werk’ kan interessant zijn om dit thema bespreekbaar te maken op de werkvloer. Door het verschil tussen plagen en pesten duidelijk te benoemen, kunnen werknemers beter inschatten wat er tegenwoordig kan en niet (meer) kan en waar de grenzen liggen.
