Mazelen is een zeer besmettelijke virusinfectie die wereldwijd nog steeds voorkomt. Hoewel de ziekte vaak als een “kinderziekte” wordt beschouwd, kan ze ook volwassenen treffen en ernstige complicaties veroorzaken. Gelukkig kunnen we ons ertegen beschermen via vaccinatie.
Wat zijn mazelen en hoe herken je ze?
Mazelen wordt veroorzaakt door het mazelenvirus, dat zich verspreidt via kleine druppeltjes in de lucht wanneer een besmet persoon hoest of niest. Het virus is zo besmettelijk dat 9 op de 10 mensen die niet beschermd zijn, ziek worden na contact met een besmette persoon. Je kunt het oplopen op plaatsen waar veel mensen samenkomen, zoals scholen, kampen, festivals of op reis naar landen waar mazelen vaker voorkomen.
De symptomen beginnen vaak met koorts, hoest, een loopneus en ontstoken ogen (conjunctivitis). Daarna verschijnen typische witte vlekjes aan de binnenkant van de wang (vlekjes van Koplik), gevolgd door een huiduitslag die zich uitbreidt van het gezicht naar de rest van het lichaam. De ziekte duurt meestal een tiental dagen, maar kan complicaties geven zoals oorontsteking, longontsteking of zelfs hersenontsteking (encefalitis), vooral bij jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Wanneer moet ik me laten vaccineren?
In België maakt het vaccin tegen mazelen deel uit van het basisvaccinatieschema en wordt het gratis aangeboden. De eerste dosis wordt gegeven op de leeftijd van 12 maanden, de tweede op 9 jaar. Wie deze vaccinaties correct heeft gekregen, is meestal levenslang beschermd.
Ben je geboren tussen 1970 en 1985 en twijfel je of je (volledig) gevaccineerd bent? Dan is het aangeraden om dit te controleren bij je huisarts of via je online medisch dossier (bijvoorbeeld MijnGezondheid.be). Mensen geboren vóór 1970 worden meestal als natuurlijk immuun beschouwd, omdat zij de ziekte waarschijnlijk al hebben doorgemaakt in hun jeugd.
Als je nooit gevaccineerd werd of maar één dosis kreeg, kan je op volwassen leeftijd alsnog gevaccineerd worden met een inhaalvaccinatie. Dat is zeker aangewezen als je tot een risicogroep behoort of in de gezondheidszorg werkt.
Om volledig gevaccineerd te zijn, moet je twee doses van het BMR-vaccin (bof, mazelen, rodehond) hebben gekregen. Dit vaccin wordt best niet toegediend tijdens de zwangerschap, behalve als de infectie een duidelijk risico inhoudt voor moeder en kind. Een vrouw wordt ook best niet zwanger in de maand die volgt op de toediening van dit vaccin. Dit is een voorzichtigheidsadvies: er is geen klinisch bewijs voor effect op het ongeboren kind.
Moet ik me laten vaccineren voor een reis?
Ja, zeker als je naar een land reist waar mazelen nog vaak voorkomt. Mazelen is nog endemisch in verschillende delen van Afrika, Azië en Oost-Europa, en er zijn regelmatig uitbraken in landen met lage vaccinatiegraad. Zelfs in populaire bestemmingen zoals Turkije of Indonesië komen uitbraken voor. Infectiologen raden aan om minstens vier weken voor vertrek je vaccinatiestatus te controleren en eventueel een (her)vaccinatie te laten toedienen.
Ook voor jongeren die op kamp gaan (bijvoorbeeld jeugdbewegingen) is het belangrijk dat ze volledig gevaccineerd zijn. Tijdens zo’n bijeenkomsten verspreidt het virus zich razendsnel.
Kortom, mazelen is geen onschuldige kinderziekte. Dankzij vaccinatie kunnen we uitbraken voorkomen, onze gezondheid beschermen en veilig reizen. Laat dus tijdig je vaccinatiestatus nakijken en neem bij twijfel contact op met je huisarts.
