Het Belgisch Staatsblad van 21 januari 2020 publiceerde het koninklijk besluit van 12 januari 2020 tot wijziging van titel 1 betreffende chemische agentia van boek VI van de codex over het welzijn op het werk, wat de lijst van de grenswaarden voor blootstelling aan chemische agentia betreft en van titel 2 betreffende kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische agentia van boek VI van de codex over het welzijn op het werk.
Door dit koninklijk besluit worden de ”werkzaamheden waarbij men wordt blootgesteld aan door een werkprocedé gegenereerd inadembaar stof van kristallijn siliciumdioxide” toegevoegd aan bijlage VI.2-2 “Lijst van de procedés tijdens welke een stof of een mengsel vrijkomt” van de codex over het welzijn op het werk, waardoor dit type stof ondubbelzinnig als kankerverwekkend gedefinieerd wordt.
Wat is kristallijn siliciumdioxide?
Silica of siliciumdioxide bestaat uit silicium en zuurstof. Het komt voor in drie vormen: kristallijn, microkristallijn en amorf (niet-kristallijn).
Kristallijn silica komt voor in rotsen, stenen, zand en klei (zie overzicht hiernaast). De meest voorkomende vorm is kwarts. De best gekende vorm is zand.
Wat is silicose?
Stoflong (silicose, slijpersziekte, asbestose, chronische pulmonale fibrose) is een verzamelnaam voor een aantal longziekten die veroorzaakt worden door het inademen van 'kristallijn silicastof' (fijn zand, kwarts of leisteen). Dit mineraal komt in zijn zuivere vorm voor in kwarts, cristobaliet en tridymiet. Het zit ook in materialen die een mengsel van verschillende mineralen bevatten, bijv. bouwmateriaal, kookpannen of glaswerk.
In de longen veroorzaken deze stoffen een ontstekingsreactie, met littekenvorming in het longweefsel (longfibrose) als gevolg. De beschikbare hoeveelheid longweefsel neemt daardoor na verloop van tijd af, met minder zuurstofuitwisseling als gevolg.
Er bestaat een (zeldzame) acute vorm van stoflong, die in enkele weken tot maanden na blootstelling al ontstaat, en een chronische vorm, die pas problemen geeft na blootstelling gedurende 10 tot 20 jaar.
Gezondheidseffecten van kwarts;
- Irritatie van de luchtwegen: de inademing van kwartsstof kan kortademigheid veroorzaken, waardoor irritaties aan de luchtwegen ontstaan.
- Longaandoeningen: door kwartsstof in te ademen, kan men stoflong of silicose krijgen, een ongeneeslijke ziekte waardoor het longweefsel minder elastisch wordt. Bij inspanningen ontstaan dan kortademigheid en benauwdheid. Andere symptomen zijn hoesten en pijn in de borst. Die schade is onherstelbaar.
- Kanker: kwartsstof is kankerverwekkend. Bovendien zorgt de blootstelling aan kwartsstof ervoor dat het longweefsel minder elastisch wordt. Daardoor worden andere schadelijke stoffen, die eveneens kanker kunnen veroorzaken (bv. de teer in tabaksrook), minder gemakkelijk uit de longen verwijderd.
Risicoberoepen.
- Steenbewerkers
- Betonherstellers
- Baksteen/dakpan productie
- Keramiek
- Bouw en afbraak
- Zandstralers
- Groeves
- Gieterijen
Preventiemaatregelen.
- Organisatorische maatregelen; het vrijkomen en de verspreiding van kwartsstof vermijden.
- Collectieve maatregelen; gereedschap met een goed aansluitende afzuiging op het werkvlak en/of met watertoevoer gebruiken, zorg voor voldoende ventilatie en hou de werkplaats schoon.
-
Stof moet worden verwijderd door middel van een zgn. bouwstofzuiger; d.i. een stofzuiger uitgerust met textielzak en HEPA-filter.
-
Persoonlijke beschermingsmiddelen;
- een stofmasker met een FFP3-filter
- besteed extra aan dacht aan de (voedsel)hygiëne
- vuile werkkledij mag niet mee naar huis genomen worden
- Opleiding
- Aangepast gezondheidstoezicht
Verboden activiteiten; droogslijpen, droogfrezen, droog verzagen, maar ook droog bouwstof opvegen met een borstel.
Bronnen.
- www.gezondheidenwetenschap.be
- constructiv
Ondersteuning door Premed.
Premed kan je helpen bij
- uitvoeren van een risicoanalyse
- opstellen van maatregelen
- advies rond persoonlijke beschermingsmiddelen
- opleiden van uw medewerkers
- toolboxmeetings
- …
