Net zoals kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische stoffen, zijn hormoonontregelaars zeer zorgwekkende stoffen. Deze nieuwe maatregelen markeren een cruciale stap in het waarborgen van een veilige werkomgeving en het verminderen van de potentiële gezondheidsrisico's die gepaard gaan met blootstelling aan deze stoffen.
Achtergrond: hormoonontregelende stoffen op de werkplek
Hormoonontregelende stoffen, ook wel bekend als endocriene verstorende stoffen, kunnen een negatieve invloed hebben op het hormonale systeem van het menselijk lichaam. Deze stoffen worden aangetroffen in verschillende industriële processen, chemische stoffen en materialen die op de werkplek worden gebruikt. Werknemers in sectoren zoals de chemische industrie, landbouw en de productie van consumentengoederen lopen mogelijk risico op blootstelling aan deze schadelijke stoffen.
Belangrijkste kenmerken van de nieuwe wetgeving:
- Limieten en Monitoring: De wetgeving stelt duidelijke limieten vast voor de concentratie van hormoonontregelende stoffen op de werkplek. Werkgevers worden verplicht regelmatig de concentraties van deze stoffen te monitoren en ervoor te zorgen dat deze binnen de wettelijk vastgestelde grenzen blijven.
- Voorlichting en Training: Werkgevers zijn nu verplicht om werknemers voorlichting en training te bieden over de risico's van hormoonontregelende stoffen, evenals de juiste maatregelen voor preventie en bescherming. Dit omvat het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en bewustwording van mogelijke blootstellingsbronnen.
- Vervangingsbeleid: De wetgeving moedigt het gebruik van alternatieve stoffen aan die minder schadelijk zijn voor de gezondheid. Werkgevers worden gestimuleerd om waar mogelijk over te schakelen naar minder risicovolle chemicaliën en processen.
- Medisch Toezicht: Voor bepaalde beroepsgroepen met een verhoogd risico op blootstelling worden periodieke medische controles verplicht gesteld. Hierdoor kunnen potentiële gezondheidseffecten vroegtijdig worden opgespoord en behandeld.
- Handhaving en Sancties: De wet voorziet in strikte handhaving, met passende sancties voor werkgevers die de regelgeving overtreden. Dit omvat boetes en mogelijk zelfs juridische vervolging in ernstige gevallen van nalatigheid.
Impact en toekomstperspectieven:
De invoering van deze wetgeving markeert een belangrijke mijlpaal in de bescherming van werknemers tegen de gevaren van hormoonontregelende stoffen. Het is niet alleen een krachtige stap naar een veiligere werkomgeving, maar het dient ook als een model voor internationale normen op het gebied van arbeidsveiligheid.
Terwijl bedrijven zich aanpassen aan deze nieuwe regelgeving, wordt verwacht dat de investeringen in onderzoek naar veiligere alternatieven en productieprocessen zullen toenemen. Hierdoor zou de wetgeving niet alleen de werknemers beschermen, maar ook de stimulans geven voor innovatie op het gebied van gezondere en duurzamere werkomgevingen.
In de komende jaren zal monitoring en evaluatie van de implementatie van deze wetgeving essentieel zijn om ervoor te zorgen dat de beoogde doelstellingen worden behaald en dat werknemers in diverse sectoren daadwerkelijk profiteren van de verbeterde beschermingsmaatregelen tegen hormoonontregelende stoffen.
Wetgeving
In het Belgisch Staatsblad van 18 juli 2023 werd het koninklijk besluit van 2 juli 2023 tot vaststelling van maatregelen ter bescherming van werknemers tegen agentia met hormoonontregelende eigenschappen gepubliceerd. Het koninklijk besluit is in werking getreden op 28 juli 2023.
Door dit koninklijk besluit worden hormoonontregelaars opgenomen in het toepassingsgebied van titel 2 van boek VI van de codex over het welzijn op het werk. Dat wil zeggen dat, wat betreft bescherming van werknemers, voor deze stoffen nu dezelfde regels gelden als voor kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische stoffen.
De wetgever heeft er voor gekozen om zelf een lijst van hormoonverstoorders op te nemen in de codex. De hormoonverstoorders zijn tot slot vandaag nog niet als dusdanig in de veiligheidsinformatiebladen (VIB, in het Engels MSDS) opgenomen. Ze komen er in de toekomst in onder de nieuwe ECHA hazard codes H380 (bewezen) en H381 (verdacht), en in de rubrieken 2.3, 3.2 en 11.2.1 en/of 15.1.
Verder worden hormoonontregelaars door dit koninklijk besluit expliciet vermeld in de bepalingen inzake moederschapsbescherming (titel 5 van boek X van de codex) en bescherming van jongeren op het werk (titel 3 van boek X van de codex). Zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen, en jongeren zijn immers bijzonder gevoelige risicogroepen voor blootstelling aan deze stoffen.
Bron: Beswic.
