03.10.2024
veiligheid

Veiligheidsinstructiekaart: wat, waar en hoe

Arbeidsmiddelen, CBM, PBM

De codex over het welzijn op het werk stelt dat bij de aankoop van arbeidsmiddelen (art. IV.2-5), collectieve beschermingsmiddelen (CBM) (Art IX.1-20) en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) (art.IX.2-23) de werkgever de vereiste maatregelen moet nemen om ervoor te zorgen dat werknemers over voldoende informatie en gebruiksaanwijzingen beschikken. Hierbij wordt ook een niet-limitatieve lijst gegeven van wat er juist moet staan in deze instructies. In de onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de exacte wettelijke vereisten:

 

tabel

Het is van essentieel belang dat alle verstrekte informatie begrijpelijk is voor de werknemers die deze middelen gebruiken.

Verder dan deze voorschriften reikt de wetgeving niet. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van de werkgever, in samenwerking met de preventieadviseur, om hierop actie te ondernemen. In de praktijk worden vaak veiligheidsinstructiekaarten (VIKs) gebruikt om alle wettelijk vereiste informatie aan de werknemers over te brengen, naast het verstrekken van passende opleidingen. Deze VIKs kunnen bijvoorbeeld worden opgehangen in de buurt van het arbeidsmiddel, CBM en PBM.

De inhoud van de VIKs kan afkomstig zijn van (taak)risicoanalyses en de handleiding van de fabrikant. Het doel is om informatie uit deze bronnen samen te vatten en duidelijk over te brengen aan de werknemers. Daarom is het ook van belang dat de VIKs worden opgesteld in de taal die begrijpelijk is voor de gebruikers. Het uiteindelijke doel van een VIK is om werknemers te voorzien van de nodige informatie om arbeidsmiddelen, CBM en PBM correct en veilig te gebruiken.

Chemische agentia

Voor chemische agentia kan het ook nuttig zijn om een VIK (alternatieve benaming: werkinstructiekaart) op te maken. Volgens de codex (Boek VI – Hoofdstuk VI – Informatie en opleiding van de werknemers) moeten werknemers die in contact komen met gevaarlijke chemische producten op de hoogte zijn van veiligheids- en gezondheidsrisico’s, grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling en andere wettelijke bepalingen. Daarnaast moeten ze ook opleiding en informatie ontvangen over passende voorzorgs- en beschermingsmaatregelen. Enkel het ter beschikking stellen van de veiligheidsinformatiebladen (VIB, SDS) blijkt in de praktijk vaak onvoldoende, aangezien deze vaak niet gelezen worden door gebruikers. 

Enkele tips voor het opstellen van een VIK:
  • De inhoud van een VIK moet niet alleen gebaseerd zijn op het SDS, maar ook op de resultaten van de risicoanalyse.
  • Stel een VIK op die specifiek is voor één product of een reeks producten met vergelijkbare eigenschappen en voor één specifieke toepassing. Daarom wordt het ook wel eens een werkinstructiekaart genoemd.
  • Beoordeel kritisch de maatregelen die in de SDS worden vermeld en pas ze indien nodig aan.
  • Zorg ervoor dat de VIK is geschreven in een taal die begrijpelijk is voor de gebruikers. Wees niet bang om foto’s toe te voegen van bv. de specifieke te gebruiken PBM.
  • Zorg ervoor dat de VIK up-to-date blijft. Als er wijzigingen zijn in het product of de veiligheidsvoorschriften, pas de VIK dan tijdig aan.

Gerelateerde domeinen

zon
19.06.2025

Gezondheidsklachten bij warm weer

Zonnesteek of hitteslag Een zonnesteek is een gevolg van een te langdurige blootstelling aan de zon, vooral van nek en hoofd. Een hitteslag of hitteberoerte is een gevolg van oververhitting bij la...
Meer lezen